Waarom staat een grondwateronderzoeker maandenlang in een rivier?
Waarom zou een grondwateronderzoeker dan maandenlang in een rivier gaan staan?
Grondwater en rivieren: aparte werelden?
Het grondwater en het water in de rivieren gedragen zich op heel wat vlakken zeer verschillend. Rivierwater stroomt snel, grondwater is traag. En terwijl er op elk moment maar een beperkt volume water in de rivieren zit, zitten er enorme volumes grondwater opgeslagen in de ondergrond. Waar rivieren vrij snel reageren op regenbuien, gaat dat bij grondwater allemaal wat trager en minder intens. En grondwater is typisch ook beter beschermd tegen verontreiniging dan rivierwater.
Tot niet zo lang geleden waren de werelden van grondwaterdeskundigen en oppervlaktewaterdeskundigen dan ook nogal gescheiden. We gebruikten andere modellen, andere methodes, gingen naar andere conferenties, werkten vaak in andere departementen en maakten aparte studies en rapporten over grondwater en rivieren.
Grondwater en rivieren: toch niet zo'n aparte werelden?
Grondwater en rivieren zijn in de natuur echter sterk verbonden waterreservoirs. In grondwatermodellen zien we vaak dat de grootste uitstroom uit het grondwater naar de rivieren stroomt. Zo'n 50-70% van de uitstroom uit ondiepe freatische watervoerende lagen stroomt typisch naar de rivieren in Vlaanderen.
Als je na een lange periode van droogte nog water ziet stromen in een rivier, is dat vooral grondwater dat de rivier voedt. En als de grondwaterpeilen lager zijn door droogte, zullen rivieren nog meer in de problemen omdat ze zo afhankelijk zijn van dat grondwater. Dat betekent dus ook dat het oppompen van grondwater niet enkel een effect heeft op de grondwaterstanden maar ook op de hoeveelheid water die vanuit het grondwater naar de rivieren kan stromen.
De interactie tussen grondwater en rivieren beperkt zich trouwens niet tot water alleen, maar betekent ook dat vervuiling in een rivier ook risico's kan inhouden voor de kwaliteit van het grondwater. En andersom. We weten bijvoorbeeld dat op sommige plaatsen de nitraatconcentraties in beken sterk beïnvloed worden door instroom van nitraatrijk grondwater.
Onze rivieren en het grondwater zijn dus heel sterk afhankelijk van én verbonden met elkaar.
Maar waarom stond die grondwateronderzoeker nu maanden in een rivier?
Gert Ghysels, grondwateronderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel stond voor zijn doctoraatsonderzoek maandenlang in een rivier. Op mooie zomerse dagen maar ook op koude herfstdagen.
Hij deed er metingen van de doorlatendheid van de rivierbodem op meer dan 200 verschillende plaatsen. Dit om beter in te schatten hoeveel water er van het grondwater naar de rivier stroomt en op welke plaatsen dat vooral gebeurt. Met zijn gegevens maken we onze grondwatermodellen beter en begrijpen we ook beter hoe én waar rivieren door grondwater gevoed worden.
Meer weten over zijn onderzoek?
Dus ...
Een grondwateronderzoeker die in een rivier staat is niet zo vreemd. Rivieren en grondwater zijn geen aparte waterreservoirs. Ze zijn sterk verbonden met elkaar én afhankelijk van elkaar. Daarom is er steeds meer onderzoek dat de interacties tussen grondwater en rivieren bestudeert. En dat is een goede zaak. Want zeker in een toekomst met vakere, langere en intensere droogtes zal het begrijpen van deze interacties steeds belangrijker worden om onze rivieren en grondwater duurzaam te beheren.
Reacties
Een reactie posten